Geçtiğimiz günlerde Scotchwhisky sitesinde çok ilgimi çeken bir yazıya denk geldim. Yazıda Infinity Bottle diye bir harmanlama deneyinden bahsediliyor. Ufak bir araştırma sonrasında benzer deneyin farklı kaynaklarda da yapıldığını gördüm. Hatta ilk olarak 2012’de Ralfydotcom Youtube kanalında “My Solera Bottle” adlı bir videoda bu konu işlenmiş.
Infinity Bottle hakkında yeterli araştırma yaptıktan sonra bu deneyi kendim de yapmaya ve notlarımı paylaşmaya karar verdim. Deney kısmına geçmeden önce “Infinity Bottle” konseptinden ve amacından bahsetmek istiyorum.
Infinity Bottle (Sonsuzluk Şişesi) Nedir?
Yazının başında da belirttiğim gibi, Infinity Bottle bir harmanlama deneyi. Bu çalışmada istediğiniz viskileri belli miktarlarda karıştırarak kendi harmanınızı yaratıyorsunuz. İlave ettiğiniz viskilerin miktarı belli bir oranda olabileceği gibi bazı kaynaklarda gelişi güzel oranlarda eklenebileceği de belirtiliyor.
Bu deneye “Infinity” yani “Sonsuzluk” denilmesinin sebebi de, harman viskinizi tuttuğunuz şişe ya da karaftaki viski azaldıkça yeni viskiler koymaya devam etmeniz. Bu şekilde harmanınız hem hiç bitmiyor, hem de her eklemenizde farklılaşıyor. Bu farklılaşmayı da her viski eklediğinizde tadarak gözlemliyorsunuz.
Tabii ki harmanınızı yaratırken viskileri rastgele değil, belirlemiş olduğunuz bir hedef doğrultusunda ekliyorsunuz.
Bu yazıda kendi Infinity “Sonsuzluk” şişenizi yaratmanız için faydalı olacağını düşündüğüm bazı ipuçlarını paylaşacağım. İpuçlarına ek olarak, kendi şişemi nasıl yaptığımı da ayrıca anlatacağım.
Adım adım “Infinity” Sonsuzluk Şişesi
1- Şişe mi, yoksa Karaf mı?
Öncelikle yaratacağınız viskiyi neyin içine koyacağınıza karar vermeniz gerekiyor. Bunun için 2 seçeneğiniz var: İçi boş bir viski şişesi ya da karaf.
Çok şık görünseler de karaflar genellikle havayı muhafaza etme konusunda pek başarılı değiller. Bu nedenle eğer harmanınızı bir karafa koymaya karar verirseniz, ağzının çok sıkı kapalı olduğundan ve hava geçirmediğinden emin olmanız gerekiyor. Bir viski şişesi seçecekseniz de, hava izolasyonunun iyi sağlanması için mantar kapaklı şişeleri tercih etmenizi tavsiye ederim. Şişe için tabii ki en doğru seçim evinizde bulunan bitmiş ya da bitmek üzere olan şişeler olacaktır.
Deney Notu #1: Ben viskimi, şişe tasarımını çok sevdiğim ve koleksiyonumda hazırda bitmek üzere olan olan bir Monkey Shoulder şişesine koymayı tercih ettim. Bu deney için aklıma gelen diğer şişeler: Aberlour, Hibiki, Jack Daniel’s Gentleman Jack…
Şişeye ek olarak, viskileri şişeye koymanıza yarayacak ufak bir huni ve Sonsuzluk şişenizin tadım notlarını tutacağınız bir defter de almanızı tavsiye ederim.
2- Nasıl bir viski yaratmak istiyorsunuz?
Viskinizi neye koyacağınıza karar verdikten sonra işin eğlenceli kısmına geçiyoruz. Burada kendinize şu soruyu sormanız gerekiyor: “Nasıl bir viski yaratmak istiyorum?”
Bu sorunun doğru bir cevabı yok. Daha önce içtiğiniz ve çok keyif aldığınız bir viskinin benzerini yapmaya çalışabilir, ya da sevdiğiniz birkaç farklı markanın karışımını elde etmek isteyebilirsiniz. Hatta henüz hiç tatmadığınız ve “Keşke böyle bir viski olsaydı” dediğiniz bir viski ortaya çıkarmayı bile deneyebilirsiniz. Meyvemsi, isli, baharatlı, gövdeli, keskin, çiçeksi veya meşemsi… Tamamen size kalmış!
Deney Notu #2: Ben ulaşmak istediğim viskiyi genel hatları ile aşağıdaki şekilde belirledim. Taslak şekilde, not defterime yazdığım şekilde paylaşıyorum. Dengeli tatlı-baharatlı aromalar (çok tatlı ya da çok meyvemsi olmayacak), meşe karakteri belirgin, gövdeli ve kremamsı bir doku, yumuşak içimli ama “viski içiyorum” hissi yaratacak keskinlikte, şeri etkisi ve hafif isli…
3- Şişeye hangi viskileri koymalı?
Sıra geldi işin en zor kısmına… Kafanızda belirlediğiniz viskiye ulaşmak için harmanınıza hangi viskileri koymanız gerekiyor?
a. Ana Viskinizi Belirlemek!
Bunun için öncelikle harmanınızın “base” viskisine karar vermeniz lazım. Harman viskiler bünyesinde birçok farklı viski barındırsa da, her harmanın temelini belli malt viskiler oluşturur. Örnek vermek gerekirse;
- Chivas Regal – Strathisla
- Famous Grouse – Macallan
- Cutty Sark – Glen Rothes
- White Horse – Lagavulin
- Johnnie Walker – Cardhu
- Dewar’s – Aberfeldy
Seçeceğiniz malt, harmanınızın ana karakterini oluşturacak, bu nedenle iyi düşünmeniz gerekiyor. Burada dikkat edilmesi gereken 3 detay bulunuyor.
- Ana maltınızın fiyat olarak sizi zorlamayacak bir viski olmasında fayda var. Çünkü ana maltınız ölçek olarak harmanınıza en fazla koyacağınız viski olacak.
- Harmanınızın karakterini şekillendireceği için ana maltınız sevdiğiniz bir viski olmalı.
- En önemlisi, ana maltınızın başka viskilerle uyum sağlayabilecek bir viski olmalı.
- Farklı kaynaklarda Speyside maltlarının harmanlar için en ideal ana maltlar olduğu söyleniyor.
Deney Notu #3: Ben ana maltım olarak hem fiyat-performans olarak çok başarılı bulduğum, hem de çok sevdiğim Speyside maltı Aberlour 12‘yi seçtim.
b. Diğer Viskileri İlave Etmek
Ana maltınızını seçtikten sonra sıra geldi işin eğlenceli kısmına… Harmanınıza farklı viskiler ilave ederek daha önce belirlemiş olduğunuz “hedef viski”ye ulaşmak. Bu kısım biraz deneme-yanılma şeklinde ilerliyor. Uyumlu olacağını düşündüğünüz viskileri ufak ufak harmana ilave ederek nasıl bir karakter açığa çıktığına koklayarak bakıyorsunuz.
Önemli: Eklediğiniz her viskinin detaylarını, viskiden ne kadar ve ne zaman eklediğinizi bir reçete şeklinde tutmayı unutmayın!
Ekleyeceğiniz viskiler tamamen sizin tercihlerinize kalmış. Harmanınızı sadece İskoçlardan, İrlanda viskilerinden, Bourbonlardan ya da hepsinin karışımından elde edebilirsiniz.
Deney Notu #4: Yazının sonunda Sonsuzluk şişeme eklediğim viskileri detaylı bir şekilde paylaştım.
Herhangi bir viskiyi eklemeden önce o viskiyi tadarak karakterini anlamakta ve viskinin harmana ne gibi bir etkisi olacağını düşünmekte fayda var.
Ufak bir tavsiye: Harmanınıza isli viskileri eklerken çok temkinli olmanızı tavsiye ederim! Nitekim, eğer isli viskinin miktarını biraz kaçırırsanız harmanın dengesi isli aromalara kayacaktır…
4- Bekleme Süreci
Ne yazık ki bu işin sıkıcı kısmı… Harmanınıza eklediğiniz viskilerin birbirleriyle tam olarak karışabilmesi için belli bir süre bekletilmesi gerekiyor (Bu işleme marrying yani evlendirme deniliyor). Bazı damıtımevlerinde bu süre ayları bulurken, bu deney için 1-2 haftalık bir süre yeterli olacaktır.
5- Tadım Zamanı!
Büyük bir heves ve uğraşla hazırladığınız harmanınızı tatma zamanı geldi. Harmanınızı önce koklayarak sonra da tadarak aromalarını anlamaya çalışın. Ortaya çıkan karakter hedeflediğiniz viski ile aynı doğrultuda mı?
Eğer ortaya çıkan harman istediğiniz gibi değilse farklı viskiler ekleyerek formülünüzü farklılaştırmaya çalışın. Eğer harman istediğiniz gibiyse de yine benzer viskileri ekleyebilirsiniz ya da bambaşka şeyler ekleyerek yeni tatlara ulaşmayı hedefleyebilirsiniz.
Sonsuzluk şişenize her viski eklediğinizde koklayarak değişimleri anlamaya çalışın (Her seferinde içerek tatmak biraz zor olabilir ve koklayarak daha ince detayları algılayabilirsiniz). Her tadımda tarihi ve tadım notlarınızı not edin. Bu sayede, şişenin değişimini net bir şekilde gözlemleyebilirsiniz.
veviski Sonsuzluk Şişesi
12.07.18
- Yazımda da belirttiğim gibi harmanım için ana maltımı Aberlour 12 olarak belirledim. Bunun nedeni bir Speyside viskisi olarak Aberlour 12’nin sonradan ekleyeceğim viskilerle uyumlu olacağını düşünmem. Aberlour 12’yi çok sevmem ve fiyat-performans açısından da başarılı bulmam seçimdeki diğer nedenler.
- Boş Monkey Shoulder şişeme sırasıyla koyduğum viskiler aşağıdaki şekilde:
- Aberlour 12 (100 ml)
- Speyburn Bradan Orach (50 ml)
- Glendronach 12 (25 ml)
- Glenfiddich Reserve Cask (30 ml)
- Aberlour A’Bunadh Batch No.54 (50 ml)
- Talisker Dark Storm (10 ml)
- Şimdi viskilerin tat ve kokularının birbirlerine iyice karışması için (evlendirme) 2-3 hafta kadar bekleyeceğim ve bu süre sonunda büyük bir merak ile tadacağım.
07.08.18
- 25 ml tadım yapıldı.
- Tadım Notlarım:
- Burun: Armut ve elma gibi meyvemsi notalara hafif samanımsı ve çok geride isli ve tuzlu kokular eşlik ediyor. Kadeh havalandıkça şeri, karamel, meşe ve bitter kokuları belirginleşiyor.
- Damak: Tuzlu ve isli aromalar belirgin. Keskin ve kuru bir yapıda. Bekledikçe kuru meyve, narenciye ve bitter aromaları arttı. Kül gibi hafif acı bir hissiyat yarattı.
- Bitiş: Uzun, kuru ve sıcak. Baharat ve kuru meyveler.
- Genel Yorum: Burundaki zengin aromaları beğensem de, damaktaki karakteri biraz dengesiz buldum. Formülüme Talisker Dark Storm’dan çok az koymama rağmen kendini fazlasıyla hissettirmiş ve diğer aromaların önüne geçmiş…
- Tadım sonrasında, harmanımdaki isli ve tuzlu karakteri biraz kırması ve şeri aromaları çıkarması için sonsuzluk şişeme 25 ml kadar Dalmore 12 ekledim. Bakalım bir sonraki tadım nasıl olacak…
08.01.19
- 25 ml tadım yapıldı.
- Tadım Notlarım:
- Burun: Şaşırtıcı derecede tatlı kokular yoğun. Çilekli sakız, elma şekeri hatta ilkokulda kullandığımız kokulu silgileri anımsatan tatlı notalar. Oldukça hafif. Bir önceki tadımda aldığım is ve tuzdan eser yok.
- Damak: Damakta oldukça baharatlı ve sıcak bir karakterde. Odunsu tatlar belirgin. Neredeyse acı diyebilirim. Hafif ekşi-tatlı olarak tanımlayabileceğim aromalar aldım. Kuru meyve ve badem.
- Bitiş: Orta uzunlukta, kuru ve sıcak. Bitter, badem ve kuru meyveler.
- Genel Yorum: Bir önceki tadımdan sonra isli ve tuzlu aromaları kırması amacıyla harmanıma Dalmore 12 eklemiştim. Bu amacıma ulaşmışım gibi görünüyor ama is ve tuzla beraber çok şey kaybetmişim gibi… Özellikle burundaki fazla tatlılığı ve damaktaki yoğun odunsu aromaları pek sevdiğimi söyleyemem.
- Çok ufak bir dokunuşa rağmen viskinin bu kadar değişmesi gerçekten çok şaşırtıcı… Aslında bu deneyin amacı da aslında bunu tecrübe etmek!
- Harmanıma biraz zengin meyvemsi aromalar ve is katacağını umarak sonsuzluk şişeme 25 ml kadar Lagavulin Distillers Edition ekledim. Sonuçları göreceğiz…
Sonsuzluk şişesinin son durumu nedir?
Bir süredir ihmal ediyorum… Bu yorumunuz sonrasında tekrar göz atayım 🙂